Mijn Japanse les is weer begonnen. Een keer in de week pak ik 's avonds om vijf uur de Belgische bus en een uurtje later stap ik in Hasselt uit vlakbij de school. En dan ben ik veertig jaar terug in de tijd, op mijn oude middelbare school. Dezelfde tochtige kou, eenvoudig gemeubileerde lokalen, een morsige, slecht verlichte kantine met een koffieautomaat waar de keuze zich beperkt tot ‘korte’ of ‘lange’ koffie, met of zonder suiker en melk, en poedersoep. De didactische kwaliteiten van de sensei (lerares) zijn even ouderwets, net als de serieuze ijver van mijn medestudenten, voornamelijk jonge twintigers uit de manga- en heavy metal scéne. Zodra de sensei binnen is, gaan de boeken open en gaan we hard aan het werk: drie volle lesuren per week, met grijzige kopieën voor de oefeningen, altijd teveel huiswerk en overgangstoetsen aan het einde van het jaar, die door gecommitteerden worden gecontroleerd. Als je het jaar niet haalt, mag je niet verder.
Terwijl in Nederland de volksuniversiteiten zich afficheren als leuk en gezellig en je diep in de buidel moet tasten voor een beetje extra scholing, zetten onze zuiderburen fors in op éducation permanente (levenslang leren). Alle denkbare opleidingen kun je in de avonduren volgen: van patisserie, IT, beauty en fietsenmaken, tot Chinees, management, marketing of kunstgeschiedenis. Gecertificeerd en voor erkende vakdiploma's. De kosten zijn bijzonder laag: het cursusgeld is 140 euro per jaar (ofwel drie euro per lesavond; één euro per lesuur). Mensen zonder werk krijgen korting en mensen met werk krijgen educatief verlof. Voor een leerjaar Japans is dat tien werkdagen waarvoor de werkgever belastingcompensatie krijgt. Het is heel erg druk in die scholen.
Het is slim van België om het avondonderwijs zo aantrekkelijk te maken. Een soepel systeem van om-, her- en bijscholing is goed voor de economie. Bekwame mensen presteren beter of starten een eigen zaak. Maar daarnaast is leren ook een belangrijke activiteit om gelukkig te worden, zo blijkt uit onderzoek van emeritus hoogleraar Ruut Veenhoven. Leren maakt het leven avontuurlijker, geeft zelfvertrouwen, houdt je jong, traint je hersens. En je bent nooit te oud om te leren. Ghandhi zei het al: ‘Live as if you die tomorrow, learn as if you live forever.’
Ook zonder bus naar België kun je lekker leren. Op internet valt veel te halen. Denk bijvoorbeeld aan de TED talks (www.ted.com), en de filmpjes over de Nederlandse canon van JORT op You Tube. Voor het meer serieuze werk ga je naar ITunesU waar je kunt kiezen uit duizenden cursussen, collegereeksen en lezingen van over de hele wereld.
Forever young
My Japanese lessons have started again. Once a week around five o'clock at night I take a bus to Belgium and an hour later I arrive in Hasselt near the school. It takes me back forty years in time, to my old high school. The same drafty cold corridors, simply furnished rooms, a grimy, dimly lit canteen with a coffee machine that has the limited choice of 'short' or 'long' coffee with or without sugar and milk, and powdered soups. The didactic qualities of the sensei (teacher) are equally old-fashioned, as is the serious ardor of my fellow students, primarily in their early twenties and from the manga and heavy metal scenes. Once the sensei has entered the class, the books are opened and we work intensively for three full hours, with grayish exercise sheets, always too much homework and exams at the end of the year that are checked by an external committee. If you fail, you are not allowed to transfer to the next year.
While in the Netherlands community colleges promote their courses as nice and cozy and you have to pay quite a fee for a little extra training, our southern neighbors seriously invest on adult education. You can follow any conceivable course in the evening hours: from patisserie, IT, beauty and bike repair to Chinese, management, marketing, or art history. Certified and for recognized professional qualifications. The costs are very low: the course fee is 140 Euros per year (or three Euros per evening lesson, one euro per hour). People who are unemployed receive discounts and others are granted educational leave. For one year of Japanese one receives a leave of ten working days for which the employer receives tax compensation. These schools are very well-attended.
It is smart of Belgium to make the evening classes so appealing. A flexible system of for life-long learning is good for the economy. Skilled people perform better on the job or start their own business. And there are more benefits. According to professor Ruut Veenhoven learning is an important activity for happiness. Learning makes life more adventurous, gives confidence, keeps you young, and trains your brain. You are never too old to learn. Like Ghandhi said: "Live as if you die tomorrow, learn as if you live forever"; a self-fulfilling prophecy, because learning keeps you energetic.You can also enjoy learning without taking the bus to Belgium. The internet provides plenty opportunities to educate yourself. Think of the TED talks (www.ted.com). For more serious work, go to iTunesU where you can choose from thousands of courses and lecture series from all over the world.
